Değerli Okuyucular;
Hepimiz biliriz ki insan vücudunun dörtte üçüne yakın bir oranı sudur. Beynimizdeki su oranı ise vücudumuza göre bir miktar daha fazladır. İnsan vücudu açlığa ve susuzluğa karşı dayanma nispeti açısından karşılaştırılırsa uzun süre açlığa dayanabilmesine rağmen susuzluğa en fazla bir hafta kadar dayanabildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Dünya’nın dörtte üçü sularla çevrili olmasına rağmen insanların kullanacağı tatlı su kaynaklarının çok az olduğu görülmektedir. Tatlı su kaynaklarının dünyadaki toplam su kaynakları içerisindeki payı % 1,5 civarındadır. Dünya nüfusunun artması, tatlı su kaynaklarının coğrafi dağılımının dengeli olmaması, bunlara rağmen bu kaynakların kirletilmemesi için çok fazla gayret gösterilmediği de birlikte değerlendirildiğinde çok manidar sonuçlara ulaşılabilmektedir.
Başlıkta belirttiğim güvenli su kavramı ise insani tüketim amaçlı suların bir takım parametrelere uygun olduğunu belirtmek amacıyla kullandığım bir kavram. Değişik dillerde farklı kelimelerle izah edilse de sonuçta aynı anlamı içeren uluslararası bir yaklaşım demek de belki daha doğru olabilir. Güvenli su denildiğinde aklımıza değişik şeyler gelse de bunun izahı kısaca mikrobiyolojik ve kimyasal olarak belirlenmiş parametre değerlerine uygun olmak şeklinde ifade edilebilir. Bu değerleri burada yazmak istemiyorum çünkü hem fazla yer kaplayacak hem de teknik bilgiler olması sebebiyle konuyla ilgili olmayanlara sıkıcı gelebilecektir. Ama merak edenler için belirtmemde fayda var. Bu parametreleri “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik”ten ayrıntılı olarak öğrenebilirsiniz.
Ülkemizde güvenli su ile ilgili karıştırılan bazı durumlara fazlasıyla rastlanmaktadır. Bunlardan birkaçını içme suyunun tatlı olması, sertliğinin az olması, kaynağından alınması şeklinde sayabiliriz. Bir suyun tatlı, sertliğinin az veya kaynağından alınmış olması güvenli olduğu anlamına gelmez. İçimi güzel, tatlı ve hatta kaynağından alınan bir doğal suyun mikrobiyolojik ve kimyasal olarak incelenmesi suretiyle güvenli veya içilebilir olduğu kararı verilebilir. Görünüşte tamamıyla normal gibi görünen bu su incelendiğinde içerisinde insan sağlığına zarar verecek bir takım mikroorganizmaları fazlasıyla içerebildiğini, kimyasal maddelerin bazılarının olması gerekenden çok fazla olduğu görülebilmektedir. Mesela Arsenik suyun tadını hiç etkilemese de insan sağlığını çok olumsuz bir biçimde etkileyen ve yüksek oranda maruz kalma söz konusu olduğunda kanserojen etkisi olduğu bilinen bir maddedir.
İçme ve kullanma sularının güvenli olmasının sağlanması için bir takım metotlar kullanılmaktadır. Kullanılan bu metotlar halk sağlığının korunması için olsa da halkımızın bir kısmının olumsuz bakış açısı söz konusu olmaktadır. Suların klorlanması sulara bulaşmış bir takım mikroorganizmaları ortadan kaldırmak için dünyanın birçok yerinde kullanılan metotlardan birisidir. Uygun oranda klorlanmış olan su hiç klorlanmamış suya oranla daha güvenli olarak nitelendirilmektedir. Suyun arıtılması için değişik filtre işlemlerinden geçirilmesi ile kimyasal maddeler de sudan uzaklaştırılmaktadır.
Ülkemizde içme ve kullanma sularının temini mahalli idareler tarafından sağlanmaktadır. İl, İlçe ve Beldeler kendi kaynakları ile köylerde ise İl Özel İdaresi tarafından bu hizmetler yürütülmektedir. Vatandaşlarımızın içme ve kullanma sularının güvenli olup olmadığının denetlenmesi ve kontrolü ise Sağlık Bakanlığının sorumluluğunda olup taşra teşkilatı tarafından mevzuata göre yapılmaktadır. Sağlık Bakanlığının bu konudaki duyarlılığı o derece yüksek ki bütün İl Sağlık Müdürlüğü İnternet sitelerinde o ile ait su şebekelerine ait kontrol, denetleme ve bakiye klor izleme çizelgelerini herkes görebilmektedir. Vatandaşlar bu suretle içtikleri suların “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik”te belirtilen parametrelere uygun olup olmadığını da görebilmektedirler.
Şimdi farklı bir bilgiye ulaşmak için bulunduğunuz İl Sağlık Müdürlüğünün internet sitesini ziyaret edip içtiğiniz suların uygunluklarına bir göz atın bakalım.
Selam ve saygılarımla…
Bülent KESKİN
